Özel Eğitim Nedir?

Özel eğitim “bireysel ve gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından anlamlı düzeyde farklılık gösteren bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiş eğitim programları ve özel olarak yetiştirilmiş personel ile uygun ortamlarda sürdürülen eğitim” olarak tanımlanmaktadır (MEB, 2018).

Özel eğitim “bireysel ve gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından anlamlı düzeyde farklılık gösteren bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiş eğitim programları ve özel olarak yetiştirilmiş personel ile uygun ortamlarda sürdürülen eğitim” olarak tanımlanmaktadır (MEB, 2018). Tanımdan da anlaşılabileceği gibi özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerinin kişiye özel planlanması, uygun ortamlarda ve özel olarak yetiştirilmiş personel tarafından yürütülmesi oldukça kritiktir.

Özel gereksinimli bireyler farklı yetersizlikler gösterebileceği gibi her bir bireyin yeterlilikleri de farklıdır. Bu bireylere yönelik özel eğitim hizmetleri her bir gelişim alanında bireyin yeterliliklerini/yapabildiklerini temel alarak planlanır ve yürütülür. Dolayısıyla özel gereksinimi bireyler için genellemeler yapmak oldukça zordur ve her bir birey için planlanan eğitim süreci farklılıklar gösterir.

Tarihsel süreç içinde özel gereksinimli bireyler için “engelli”, “engeli olan birey” gibi ifadeler kullanılsa da son yıllarda tercih edilen terminoloji “özel gereksinimli birey” ya da “özel eğitime ihtiyacı olan birey” olarak isimlendirilmeleridir. Ek olarak, geçmiş yıllarda bazı tanı gruplarına yönelik isimlendirmelerde engel kavramı kullanılırken (“görme engelli”, “işitme engelli” ya da “zihinsel engelli” gibi) günümüzde tanıların isimlendirilmesinde yetersizlik kavramı kullanılmaktadır (“görme yetersizliği”, “işitme yetersizliği” ya da “zihinsel yetersizlik” gibi).

Bireysel (Özel) Eğitim

Tüm Hizmetler
gülümser akademi özel eğitim merkezi

Özel Eğitim Nedir?

Özel eğitim “bireysel ve gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından anlamlı düzeyde farklılık gösteren bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiş eğitim programları ve özel olarak yetiştirilmiş personel ile uygun ortamlarda sürdürülen eğitim” olarak tanımlanmaktadır (MEB, 2018).

Zihin Kuramı

Sosyal ilişkilerimizi düzenlemede temel olan bu beceriler zihin teorisi ya da zihin kuramı olarak isimlendirilmekte ve en genel tanımıyla diğerlerinin zihinsel durumlarının farklı olabileceğini, bunların temelinde davranışlarının değişebileceğini anlama becerisi olarak tanımlanmaktadır (Flavell, 1999).

Öğrenme Güçlüğü

Disleksi terimi Yunanca dys- “engel” ve lexis- “kelime” terimlerinin birleşiminden meydana gelmiştir ve zeka geriliği veya eğitimde fırsat eksikliğine dayalı olmayan okuma ve heceleme yeteneğindeki yetersizlik olarak tanımlanmaktadır (Peer, 2012).

Otizm Spektrum Bozukluğu

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) Sosyal etkileşim ve iletişim becerilerindeki şiddetli yetersizliklerle karakterize olan, nöro-gelişimsel bir bozukluktur.

Dikkat Eksikliği, Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) dikkat sorunları, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik, istekleri erteleyememe gibi sorunlarla karakterize nöro gelişimsel bir bozukluktur.

Değerlendirme Araçları

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı/Planı (BEP) özel gereksinimli çocukların tüm gelişim alanları ve gerekirse akademik becerilerine yönelik performansını temel alarak bu alanlarda kazandırılacak davranışların neler olduğunun, bu davranışların nerede, kim tarafından, ne kadar sürede, hangi yöntem ve materyallerle kazandırılacağının, hangi yöntem ve araçlarla değerlendirileceğinin yer aldığı, destek özel eğitim hizmetlerini de içeren yazılı bir belgedir.

Eğitsel Değerlendirme

Öğrencilere hangi alanlarda eğitsel destek sunulacağına karar vermek için öncelikle öğrencilerin desteğe gereksinim duydukları alanların belirlenmesine gereksinim vardır. Eğitsel değerlendirme ile öğrencilerin gereksinim duydukları alanlarda destek sunmaya yönelik bir müdahale planını geliştirip yürütmek için sistematik olarak bilgi toplanmaktadır (Kargın, 2007; Salvia vd., 2010).

Erken Okuryazarlık

Erken okuryazarlık çocukların formal bir öğretimden almadan önce okuma yazmaya ilişkin tüm bilgi, beceri ve tutumları olarak tanımlanmaktadır (Rohde, 2015).

Uygulamalı Davranış Analizi (UDA)

Uygulamalı davranış analizi (UDA; Applied Behavior Analysis [ABA]), insan davranışlarına açıklamalar getiren ve davranışlarda değişiklik yaratmaya yönelik uygulamalara temel oluşturan bir disiplindir.

Kaynaştırma

Kaynaştırma, özel gereksinimli çocukların genel eğitim sınıflarında tipik gelişen akranlarıyla sosyal ve eğitimsel açıdan birlikteliklerinin uygun eğitimsel programların ve öğretmenlere, ailelere ve öğrencilere destek hizmet verilerek birlikte eğitim almalarının sağlanması olarak tanımlanırken bütünleştirme özel gereksinimli bireylerin her yaşta sosyal ve toplumsal yaşantıya engellenmeden katılabilme hakları olarak tanımlanmıştır (Sarıca & Tanrıverdi, 2021).

Kanıt Temelli Uygulamalar

Kanıt temelli uygulamalar, kanıta dayalı uygulamalar ve bilimsel dayanaklı uygulamalar kavramının evidence-based practice kavramının karşılığı olarak yaygın şekilde kullanıldığı görülmektedir (Tomris, 2021a).

Sıkça Sorulan Sorular

Gülümser Akademi © Copyright 2024
Tüm hakları saklıdır.
Ultra Mega Omega Icon