Çocuklara sınır koyma her yaş döneminde çocuğun gelişim dönemine uygun olarak yapılabilir aslında çocuğa vermek istediğimiz mesaj öğrenebilmesi için gelişebilmesi için güvenli ortam yaratmak ancak tutarlı ve net sınırlar oluşturmaktır.
Aileler çocuğun davranışlarına tepkiyi kişisel, toplumsal beklentileri bazen de o andaki ruh halleri doğrultusunda verirler. Örneğin tüm gün ev işleri ile boğuşmuş bir annenin sabahki sabrı ile akşamki sabrı bir olmayabilir. Çok denetleyici yaklaşımı olan bir aile çocuğun her istenileni hemen yapmasını beklerken, daha çok destekleyici yaklaşımı olan bir aile çocuğun bazı istenilenleri yapmayarak bağımsızlığı öğrenmekte olduğunu düşünebilir. Buna karşılık çocuğu ihmal eden bir aile çocuğun olumsuz davranışlarını uzun süre fark etmeyebilir, ardından çok sert tepki verebilir. Çocuğun istenmeyen davranışları ailenin böyle tanımladığı davranışlardır. Burada davranış çocuğa ait de olsa, bunu algılayan ve istemeyen ailedir. Dolayısıyla o anda çocuğun neyi amaçladığı, düşündüğü, hissettiği gözden kaçabilir. Çocuğun amacı istenmeyen bir davranış yapmak olmayabilir. Sıklıkla bebeklik ve erken çocukluk döneminde çocukların amacı merak ettiğini, istediğini elde etmektir, ya da davranışın altında yatan heyecan, öfke gibi bir duygu vardır. Aile ise davranışa odaklandığından bu düşünce ve duyguları fark etmeyebilir. Kullanılacak yöntem ne olursa olsun öncelikle ailenin çocuğun duygu ve düşüncelerini daha iyi anlaması gerekir. Çözüm ancak bu şekilde gelecektir.
Ailelerin kendi yapısına uygun şekilde uyguladığı çeşitli disiplin ya da sınır koyma şekilleri vardır. Bunlar içerisinde öncelikle yanlış olan disiplin şekilleri bilinmelidir. Örneğin çok fazla ve kontrollü olmak, aşırı sınır koymak doğru bir disiplin yöntemi değildir. Bu durumda çocuğun deneyimleme ve yenilikleri öğrenme şansı olmaz. Çocuk zamanla sorumluluk almak istemez ve çoğunlukla isyan eder diğer bir yanlış disiplin ya da sınır koyma ile ilgili olan durum aşırı hoşgörülü ve iyi ebeveyn olabilmek adına çocuğuna sınır koymayan ebeveynlerdir. Bu sınırsızlık çocuğun kendi öz denetimini kazanamaması, zaman zaman gereksiz ve zararlı davranışlar deneyimlemesine neden olur.
Çocuklara sınır koyma her yaş döneminde çocuğun gelişim dönemine uygun olarak yapılabilir aslında çocuğa vermek istediğimiz mesaj öğrenebilmesi için gelişebilmesi için güvenli ortam yaratmak ancak tutarlı ve net sınırlar oluşturmaktır. Bu kimi zaman bir mekanı sınırlamak, kimi zaman zamanı sınırlamak, kimi zaman ulaşabileceği diğer isteklerini sınırlamak olabilir. Çocuğa sınır koymadaki temel kural tutarlı ve kararlı olmaktır. Net olan tutum ve davranışlar karşısında çocuk kendini güvende hisseder. Dolayısıyla anne ve baba arasındaki tutum ve davranışlar da birbiriyle tutarlı olmalıdır, aynı zamanda okula giden bir çocuk için okul ortamındaki kurallar ve sınırlar ile ev ortamındaki kurallar ve sınırlar da birbiriyle tutarlı olduğu zaman çocuğun kafası karışmayacak ve daha iyi uyumlanacaktır.
Çocuğa sınır koyma ve disiplin sağlama konusunda ebeveynlerin özellikle yapmaktan kaçınması gereken en önemli davranış şekli bağırmak, fiziksel olarak şiddet uygulamaktır. Ayrıca çocuğu tehdit etmek, rüşvete alıştırmak, aşırı koruyucu davranmak, aşırı hoşgörü göstermek, yaşına uygun olmayan kurallar koymak uygun olmayan kaçılması gereken tutumlardır. Bir diğer önemli konu ebeveynin kendisinin çocuğuna model olmasıdır. Hayatın akışı içerisinde kendi özdisiplinimizi oluşturmak, toplumsal kuralları çocuğumuzun gözlemlemesine fırsat vermek, bu konuyla ilgili kitaplardan faydalanmak, sınır koyma ve disiplin konusunda daha iyi ilerlememizi sağlayacaktır.
Disiplin ve sınır koyma ile ilgili daha ayrıntılı bilgi almak için Gülümser Akademi eğitimlerine katılabilir ya da uzmanlarımızdan destek alarak bize ulaşabilirsiniz.
